Eigen risico

Wat is het?

Het eigen risico is het bedrag dat iedereen, die 18 jaar of ouder is, betaalt voor zorg uit de basisverzekering. Ieder jaar bepaalt de overheid hoe hoog het eigen risico is.

Maar wanneer betaal je precies het eigen risico, wanneer juist niet, en hoeveel? Op deze pagina zullen we je meer vertellen over het verplichte en het vrijwillig eigen risico.

Wat is het verplichte eigen risico?

De basisverzekering vergoedt een hoop van de zorg die de gemiddelde Nederlander gebruikt. Voor zorg uit de basisverzekering betaal je zelf een deel mee, het verplichte eigen risico.

Voor het eigen risico gelden een paar regels:

• Je betaalt enkel eigen risico als je 18 jaar of ouder bent, kinderen betalen dus geen eigen risico voor de zorg uit de basisverzekering.
• Je betaalt geen eigen risico voor een bezoek aan de huisarts.
• Het eigen risico is er voor een heel kalenderjaar. Dit betekent dus dat je een deel in februari kan betalen en de rest in november (bijvoorbeeld).
• Voordat je een vergoeding uit de basisverzekering krijgt, moet het eigen risico gebruikt zijn.
• Eigen risico geldt niet voor zorg uit de aanvullende verzekeringen.

Hoe hoog is het verplichte eigen risico in 2025?

In 2021 is het verplicht eigen risico € 385,-.

Ieder jaar tijdens Prinsjesdag zal de overheid de hoogte voor het aankomend jaar bepalen. Voor de zorgverzekering 2025 is het eigen risico ook vastgesteld op € 385,-. Dit zal de komende jaren ook zo blijven, aangezien het kabinet het eigen risico bevroren heeft op dat bedrag. Vanaf 2027 wordt er gesproken over een daling van het eigen risico.

Waarom betaal je eigen risico?

Het eigen risico is er zodat iedereen zich bewust is van de zorgkosten, en niet zomaar voor alles zorg wil gebruiken. Ook wordt hiermee een verdere stijging van de zorgkosten (en daarmee de zorgpremie) vermeden. Omdat men het eerste deel van de zorgkosten zelf moet betalen, zijn we voorzichtiger met het gebruiken van zorg, waardoor de zorgkosten niet nog harder stijgen.

Hoe betaal je het eigen risico?

Informeer bij de zorgverzekeraar hoe zij zit in rekening brengen. Vaak gebeurt dit op twee verschillende manieren:

• Als de zorgverlener de zorg declareert bij de zorgverzekeraar, krijg je een rekening voor het eigen risico van de zorgverzekeraar.
• Als je zelf moet declareren bij de zorgverzekeraar, dan vergoedt de verzekeraar de kosten minus de kosten voor het gemaakte eigen risico.

Wat is het vrijwillig eigen risico?

Het verplichte eigen risico is er voor iedereen. Daar kom je niet onderuit. Verlagen kan niet, maar verhogen kan wel. Dit kan door middel van het vrijwillig eigen risico. Hierdoor kan je je totale eigen risico (verplicht + vrijwillig) met maximaal 500 euro verhogen. Daardoor kan je een maximaal eigen risico van 385 + 500 = 885 euro hebben.

Met een vrijwillig eigen risico zijn de eerste kosten die je maakt dus hoger dan bij enkel het verplicht eigen risico. Om die reden is de verzekeraar bereid om je korting te geven op de zorgpremie. Als je vervolgens een jaar niet gebruik maakt van zorg waarvoor het eigen risico geldt, dan ben je voordeliger uit.

Zorgverzekeraars geven tot wel ruim 20 euro per maand korting als je het vrijwillig eigen risico verhoogd met 500 euro. Om die reden is het eigen risico ook van belang bij zorgverzekering vergelijken op premie.

Hoe vaak betaal je voor het eigen risico?

Het totale eigen risico zal je maximaal één keer per jaar betalen. Dit kan in één keer zijn, of meerdere kleine keren. Op 1 januari start de teller weer opnieuw.

Er is daarvoor een uitzondering, namelijk behadelingen met een DBC. Bijvoorbeeld als je in december je been breekt, en in januari terug komt voor het afhalen van het gips. Dat hoort bij elkaar, en dan zal je ook enkel het eigen risico van het jaar ervoor betalen.

Uitzonderingen

Eigen risico betaal je over de zorg uit het basispakket (bijvoorbeeld medicijnen, ziekenhuisopnames of –behandelingen). Maar er zijn ook een aantal uitzonderingen op die regel.

Je betaalt geen eigen risico voor:

• Bezoek aan de huisarts
• Voor verzekerden onder de 18 jaar
• Verloskundige- & kraamzorg
• Hulpmiddelen in bruikleen
• Wijkverpleging
• Ketenzorg (samenwerkingen tussen verschillende zorgverleners)

Informeer altijd even bij je verzekeraar of zorgverlener als het niet duidelijk is. Zij kunnen je meer informatie geven.

Geschiedenis eigen risico

Het eigen risico bestaat sinds 2008. Daarvoor hadden we een no-claim systeem. Dat betekende dat je geld terug kon krijgen (maximaal 255 euro) als je geen gebruik maakte van de zorg. In 2008 werd dit veranderd naar het eigen risico zoals we dat nu kennen.

In 2008 was de hoogte van het eigen risico nog maar 150 euro. Over de jaren heen is die gestegen naar 385 euro nu. Zie onderstaande tabel.

Onder anderen door die hoge stijging, is er veel gepraat over het afschaffen van het eigen risico. Dit zou de zorg waarschijnlijk duurder maken, en is de overheid miljarden extra kwijt. Hier zal de komende tijd ongetwijfeld nog veel over gesproken worden.

Verschil met eigen bijdrage

Voor sommige zorg geldt ook een eigen bijdrage. Dit zijn de kosten die je zelf mee moet betalen voor de zorg. Bijvoorbeeld omdat de zorgverzekeraar een maximale vergoeding geeft, alles daarboven zal je zelf moeten betalen. Of de eigen bijdrage is wettelijk geregeld (bijvoorbeeld voor kraamzorg).

Belangrijk om te weten is dat het eigen risico en de eigen bijdrage twee aparte dingen zijn. Lees hier meer over de eigen bijdrage.

Gespreid betalen eigen risico (vaak enkel eigen risico)

Het eigen risico in één keer betalen is vaak een grote last. Daarom bieden zorgverzekeraars vaak een mogelijkheid om het eigen risico gespreid te betalen (over een periode van 10 of 12 maanden). Dit betaal je vaak vanaf januari, en wordt bij je zorgpremie opgeteld. Het eigen risico dat je dat jaar niet gebruikt, krijg je gewoon teruggestort.

Vaak is deze regeling enkel mogelijk als je niet ook een vrijwillig eigen risico hebt. Vraag altijd even na bij je zorgverzekeraar of dit kan.

Wat als het niet mijn schuld is?

Het kan zomaar zijn dat je in het ziekenhuis bent beland door toedoen van anderen. In dat geval zal je zelf nog wel het eigen risico betalen. Je kan vervolgens wel proberen om deze persoon/personen aansprakelijk te stellen, waardoor je de kosten kan verhalen op hen.

Eigen risico in het buitenland

Het eigen risico geldt ook voor het buitenland. Omdat de kosten naar een Nederlands tarief worden vergoedt door de basisverzekering, zal je ook het eigen risico over die kosten betalen.